پس از وفات علی بن محمد سمری چهارمین نایب خاص حضرت مهدی (ع) در نیمه شعبان سال 329 هجری ، غیبت كبری آغاز شد ، و این غیبت تا ظهور امام عصر (ع) ادامه دارد ، در این عصر ، دیگر امام زمان (ع) نایب خاصی ندارد ، و امور مردم به فقهای جامع الشرائط كه ما از آن به ‹‹ولایت فقیه›› تعبیر می كنیم ، سپرده شده است.
در عصر غیبت كبری ، توده مردم از اقامتگاه امام مهدی (ع) بی خبرند ، و از حضور در محضر آن بزرگوار محرومند ، و مطابق بعضی از روایات ، همواره سی تن از شیعیان و نزدیكان در محضر آن حضرت هستند ، هرگاه عمر یكی از آنها به سرآید ، یكی دیگر به جای او تعیین می شود و این افراد به عنوان ‹‹اوتاد›› نام برده می شوند .
در این عصر ، امور و شئون سیاسی ، فرهنگی ، اجتماعی ، و برنامه های عملی مردم تحت نظارت و رهبری ولی فقیه ، مجتهد جامع الشرایط اداره می شود .
اسحاق بن یعقوب می گوید : از عثمان بن سعید نخستین نایب خاص امام زمان حضرت مهدی (ع) خواستم تا نامه مرا به آن حضرت برساند ، در آن نامه پرسیده بودم : در عصر غیبت (كبری) به چه كسی مراجعه كنیم ، امام زمان (ع) با خط خودشان ، در پاسخ سوال من ، چنین مرقوم فرمود:
و اما الحودث الواقعه فارجعوا فیها الی رواه احادیثنا ، فانهم حجتی علیكم و انا حجه الله علیهم .
‹‹... در حوادث و رخدادها به راویان حدیث ما (فقها) مراجعه كنید ، كه آنها حجت من بر شما هستند و من حجت خدا بر آنها می باشم.››
امام حسن عسكری (ع) فرمود :
فاما من كان من الفقهاء صائناً لنفسه ، حافظاً لدینه مخالفاً علی هواه ، مطیعاً لامر مولاه ، فللعوام ان یقلدوه .
‹‹هر كدام از فقها كه نگهدارنده نفس خود از انحراف و گناه ، و نگهبان دین خود و مخالف هوای نفس خود و مطیع فرمان مولایش خداست ، بر مردم لازم است كه از او تقلید كنند.›› (احتجاج طبرسی، ج2، ص263)
دلایل ولایت فقیه ، بسیار است و اینجا جای بحث و شرح آن نیست ، یكی از آن دلایل ، حدیث ‹‹مقبوله عمربن حنظه›› است كه مورد قبول علما و فقها می باشد ، در این حدیث ، امام صادق (ع) در مورد متابعت از فقیه جامع الشرائط فرمود :
‹‹من او (فقیه جامع الشرائط) را حاكم شما قرار دادم ، هنگامی كه او طبق حكم ما ، حكم كرد ، ولی حكم او پذیرفته نشد ، قطعاً حكم خدا سبك شمرده شده است ، و ما را رد كرده است ، آن كس كه ما را رد كند خدا را رد كرده و چنین كسی در مرز شرك به خدا است.›› (وسائل الشیعه، ج18، ص98.)
عالم بزرگ آیت الله العظمی شیخ محمد حسن نجفی (ره) ، در کتابش جواهر الكلام ، هفده صفحه (جلد 21، ص393 تا 410.) ، درباره مشروعیت و لزوم ولایت فقیه ، بحث و بررسی نموده و در صفحه 397 جلد 21 چنین می فرماید :
‹‹عجیب است كه بعضی در مورد ولایت فقیه (یا احتمالاً درباره اجرای حدود) وسوسه دارند ، چنین افرادی از طعم فقه چیزی نشنیده اند.›› پس از آنكه امامان(ع) درباره فقیه جامع الشرایط فرمودند :
انی جعلته علیكم حاكماً و قاضیاً و حجه و خلیفه و نحو ذلك:
‹‹من او (فقیه) را حاكم ، قاضی، حجت و جانشین خود و ... قرار دادم.›› (این احادیث ، در اصول كافی ، ج1، ص67، و وسائل الشیعه ، ج18، ص98، ذكر شده است.)
پاسخ به یك سوال
در اینجا این سوال مطرح می شود كه مطابق روایات متعدد ، از امامت و برافراشتن پرچم به این عنوان ، در عصر غیبت نهی شده است ، از جمله : امام حسین (ع) فرمود : ‹‹هر پرچم (برافراشته از رهبری) قبل از قیام مهدی (ع) پرچم طاغوتی است.›› و به فرموده امام باقر (ع) : ‹‹ صاحب آن پرچم، طاغوت است.›› (اثباه الهداه، ج7، ص65)
پاسخ آنكه : این گونه روایات مربوط به آن رهبرانی است كه به طور مهدی (ع) چنانكه دلایل ولایت فقیه، این مطلب را ثابت می كند... .
الف) : امام سجاد (ع) فرمود :
اذا قام قائمنا اذهب الله عز و جل عن شیعتنا العاهه، و جعل قلوبهم كزبر الحدید، و جعل قوه الرجل منهم قوه اربعین رجلاً ، و یكونون حكام الارض و سنامها... .
‹‹هرگاه قائم ما قیام كند ، خداوند متعال پیروان ما را از آفات حفظ نماید ، و دلهای آنها را همچون پاره آهن ، محكم سازد ، و نیروی هر مردی از آنها را به اندازه نیروی چهل مرد كند ، آنها حاكمان و سران مردم روی زمین خواهند بود.›› (بحارالانوار، ج52، ص317)
ب) : امام باقر (ع) فرمود :
اذا جاء مهدینا كان الرجل من شیعتنا اجری من لیث، و امضی من سنان یطا عدونا بر جلیه، و یصربه بكفیه.
‹‹هرگاه مهدی ما ظهور كرد ، قدرت و كاربرد یك مرد از شیعیان ما ، از شیر راسختر ، و از نیزه برّان تر است، دشمن ما را زیر پاهایش پایمان كند ، و با دستهایش او را سركوب نماید.›› (بحارالانوار، ج52، ص318)
و در تعبیر امام صادق (ع) از یاران حضرت مهدی (ع) آمده :
ولو مروابجبال الحدید لقطعوها، لایكفون سیوفهم حتی یرضی الله عز و جل.
‹‹اگر آنها به كوههای آهن عبور كنند ، آنها را قطعه قطعه نمایند ، شمشیرهای خود را به زمین نگذارند تا آن هنگام كه خداوند خشنود شود.›› (بحارالانوار ، ج53 ، ص327)
مقایسه تصویری اسمارتفونهای Google Pixel گوگل